6 Kinderen deden zaterdag mee met Knappe Koppies, een initiatief van GZ-psychologe Mirjam Hildebrand. Een groepje kinderen tussen de 4 en 7 jaar die (vermoedelijk) hoogbegaafd is. Het doel is om deze kinderen uitdagend spel te bieden dat gericht is op het voeden van de behoefte aan kennis en het ontdekken van nieuwe dingen. Mirjam had me gevraagd haar te helpen deze middag invulling te geven met creatieve middelen.
Het maken van fouten, wat nu eenmaal samengaat met ontdekken en nieuwe dingen uitproberen is een aspect die deze kinderen heel moeilijk vinden om mee om te gaan. Het zo goed mogelijk van iets willen uitvoeren, tegen het perfectionisme aan, werkt heel belemmerend als je al spelend op ontdekkingstocht gaat. Eén jongen vroeg zich af wat het tonnetje was dat tussen de potloden op tafel lag. Ik moedigde hem aan om zelf te ontdekken wat het zou kunnen zijn. Hij draaide ‘m verschillende keren om en trok aan beide uiteinden om te ondervinden dat het inderdaad uit 2 delen bestond. En toen er een heel bergje aan potloodslijpsel op de tafel belandde keek hij mij sip aan. ‘Als je nieuwsgierig bent en je wilt weten waar iets voor dient of hoe het in elkaar steekt dan kan het zomaar gebeuren dat er iets geks gebeurt, zoals nu’, opperde ik, ‘maar, zo zul je niet snel vergeten dat dit een puntenslijper is’. Met nog steeds een ietwat verontrustte blik keek hij naar het slijpsel. Ik pakte een bakje en schoof zo het hele bergje erin. Ik lachte hem toe en zei, ‘soms komt er troep van maar dat kun je opruimen en het mooiste is dat je wel iets geleerd hebt’.
Spelen, oefenen en uitproberen doe je met je hele lichaam. Bewegen is waar kinderen o.a. heel veel van leren zowel in de grove als fijne motoriek. Hoe beweeg je je fysiek in de ruimte, doe je dat snel, bedachtzaam, stoot je tegen dingen aan of wacht je af wat de ander doet. Al deze aspecten komen terug op het moment dat je een kind vraagt een tekening of schildering te maken. Ik had alle kinderen papier gegeven met een klok erop maar dan alleen met de streepjes dus zonder cijfers. Ik gaf hen aanwijzingen van welk cijfer naar welk cijfer ze met hun potlood moesten gaan om een figuur tevoorschijn te toveren. De één begon, was enthousiast en wist daardoor net niet op tijd te stoppen bij de cirkellijn. De ander dacht het antwoord al te weten en stuurde daardoor zijn potlood naar het verkeerde streepje op de lijn. Lastig is het ook als je je geen beeld kunt vormen van datgene wat straks onder je handen tevoorschijn zal komen maar des te groter is de verwondering als blijkt dat het ingewikkelde lijnenspel zich tot een ster heeft gevormd.
Het procesmatig werken, het leren om niet direct het einddoel of de uitkomst al te weten, bleek best lastig voor een aantal kinderen. Hen het vertrouwen geven dat ze het kunnen, de mogelijkheid bieden om na de opdracht hun tekening naar eigen inzicht verder te vervolmaken geeft hen moed om toch ook op weg te gaan zonder dat ze altijd weten waar ze terecht zullen komen. Juist dat is voor hoogbegaafde kinderen soms lastig om aan te gaan. Doordat ze vaak de uitkomst of het antwoord al weten lijkt het voor hen verspilde tijd om ook nog de weg te gaan tot het antwoord. Maar dit zullen zij in de toekomst nog vaak genoeg nodig hebben om de rode draad, van waar ze dan ook mee bezig zijn, in hun vizier te kunnen houden.