Categorie: kunst & natuur

NU als proces

Stilzitten, ik kan het best goed en soms ook aardig lang achter mijn computer maar aan het eind van zo’n dag voel ik me vaak uitgewrongen. En toch doe ik het nog steeds te vaak. Totdat… ik ergens op het strand, in het bos of in het park m’n oog op iets laat vallen waar ik iets mee zou kunnen. Eikels aan de boom, blaadjes, takken, stenen, schelpen het maakt eigenlijk niet uit wat. Ik verzamel, kijk, schuif, kijk weer en verzamel nog meer. En dan verdwijnt ongeveer alles om me heen, hoor ik geen jammerende kinderen meer of een man die roept dat we gaan eten.

Zondagmiddag bij het Wed was zo’n moment waarop ik ineens allerlei mogelijkheden voor me op het zand zag liggen. Geen geluier met een boek in mijn hand maar werken. Nadat ik de eerste cirkels gevormd had kwamen er al spoedig nieuwsgierige kinderen kijken wat ik aan het doen was. Het mooie is dat het vaak aanstekelijk werkt, ook de kinderen gingen aan de slag. Zo af en toe bleven er mensen staan kijken en sommigen gaven me complimenten. Ik kreeg zelfs een tip van een man om, zodra het werk af was, er zelf met m’n handen overheen te gaan om de cirkels weer 1 te laten worden met het zand. ‘Zoals de boeddhisten doen’, zei hij. Ik kon er nog geen afscheid van nemen en terwijl ik naast mijn kunstwerkje hier nog over mijmerde kwam er een jongetje aangestormd die doelbewust op de cirkels afging en, als ik er niet voor gesprongen was, zo zijn voetstappen zou hebben achtergelaten tussen de ringen.

Ik was te verbouwereerd om boos te zijn en raadde hem rustig aan om er maar gewoon langs te lopen. Ik keek hem na terwijl hij zijn ouders opzocht. Ik vroeg mij af, waarom wilde dat manneke er nu gelijk overheen walsen? Ik bleef nog even besluitloos staan en liep toen terug naar onze plek. Ik heb er doelbewust niet meer naar gekeken in de wetenschap dat het ook de bedoeling is dat het weer verdwijnt. Het proces, niet het doel, het moment en niet het later,  het nu dat is waar ik in gezeten had. Het NU, een soort vacuüm waarin alles even in balans is maar dat jammer genoeg ook zo maar weer als zand door je vingers kan glijden.

20160918_145258 20160918_150343 20160918_153923 20160918_154919

Grondsteen van vrije school Parcival

Onze oudste zoon zit in de instapklas van de Vrijeschool Parcival in Amstelveen. Momenteel bouwen ze een nieuwe school en de traditie binnen de Vrijescholen is dat er dan een zgn. grondsteen wordt gelegd.

Dinsdagmiddag komt onze oudste zoon thuis en hij vertelt direct; ‘meester Bart heeft gevraagd, ik grondsteen leggen’. Hij kijkt me met een quasi trotse houding aan en ik feliciteer hem met zo’n plechtige rol.

Donderdagmiddag loop ik samen met hem, zijn broertje en zusje naar de bouwplaats maar aldaar aangekomen verdwijnt hij tussen de mensen zoals hij vaker doet. Dan zie ik hem aan de rand van het plastic schuin voor me op de grond zitten tussen de kinderen. Hij blijft rustig zitten en kijkt aandachtig naar Bart, de euritmie uitvoering en luistert naar de grondsteenspreuk. Wanneer Bart hem naar voren roept en hij daar bij de grondsteen tussen de anderen vertegenwoordigers staat krijg ik een brok in mijn keel. Ik had niet kunnen vermoeden dat, toen hij 11 jaar geleden bij ons in de armen werd gelegd, zo zichzelf en zo vol vertrouwen een zo plechtig moment zou kunnen vervullen. Maar dat deed hij wel en hij was zich zeer bewust van zijn taak en was daar met toewijding mee bezig. Daar, waar de grondsteen de grond in ging, biggelden tranen over m’n wangen. Ik realiseerde me dat hij vaak zoveel meer kan dan ik kan vermoeden. Ik weet ook dat het vertrouwen dat in hem gesteld wordt daarbij van cruciaal belang is.

tot de kern

De natuur fascineert mij en steeds weer verwonder ik mij over haar schoonheid. De eenvoud en tegelijk complexiteit van het bestaan. Laatst vond mijn zoon een takje met allemaal half vergane blaadjes eraan. Vol enthousiasme kwam hij naar me toe en liet mij de tak met blaadjes zien. Nou ja, blaadjes, je kon het nauwelijks meer blaadjes noemen en toch zag je nog duidelijk de vormen. En wat ik nog mooier vond, is dat de nerfjes duidelijk tot in detail te zien zijn. De lijnen en structuur waarmee het blad is opgebouwd laten ritme zien, net als bij ons bloedvatenstelsel. Het ziet er kwetsbaar en fragiel uit maar tegelijkertijd besef ik mij dat dit nog het enige is wat er van het blad is overgebleven.

Ruimte om te creëren

Het is maar voor weinig mensen weggelegd om iets exact na te kunnen maken zoals bijvoorbeeld een landschap schilderen of een portret boetseren. Voor veel mensen, waaronder ik mezelf ook schaar, is het vaak makkelijker om gewoon maar te beginnen, te gaan creëren. Zonder een vooropgezet of uitgewerkt plan en al helemaal zonder de verwachting dat het een ‘echt’ kunstwerk zal worden. Je zou het kunnen zien als brainstormen, je gebruikt alles wat je tegenkomt en merkt onderweg wel of het geschikt is voor je plannen. Want een plan komt er uiteindelijk wel.

Vaak is het zo dat je van te voren niet had kunnen bedenken of zelfs verzinnen dat iets zo zou worden. Op een mooie zomerdag waren we bij het Wed en ik genoot ervan om mijn zoon van 9 te observeren tijdens het spelen met het zand. Hoe hij langzaam maar zeker met het zand begon te bouwen en gaande weg dit sprookjesachtige paleis onder zijn handen uit zag verschijnen. Het was maar goed dat ik hem van te voren niet een foto met een zelfde soort bouwwerk had laten zien. Ik had hem daarmee waarschijnlijk de moed ontnomen om überhaupt te beginnen want ook hij vindt al gauw dat hij het toch niet kan. Maar we kunnen zoveel meer als we onszelf de ruimte bieden om te mogen experimenteren. Om te ontdekken, fouten te maken en daaruit te leren hoe het de volgende keer wel kan. Soms hebben we een zetje nodig, soms een helpende hand om vertrouwen te geven of om op gang te komen. Maar er is niets zo bevredigend dan dat je op eigen kracht mag ontdekken dat je wel degelijk iets kunt creëren. Juist voor het jonge kind is het van groot belang dat ouders hen steunen maar even zo belangrijk is het los laten. Het durven loslaten om te mogen zien hoe je kind zich op zijn eigen wijze ontwikkelt en oplossingen zoekt voor de problemen die het tegenkomt.